Procedura kalkulacji kosztów

Krok 1. Określenie technologii pozycji

W celu obliczenia kosztu standardowego pozycji, najpierw należy określić odpowiednią dla niej technologię. LN musi znać technologię, aby móc określić zestaw operacji używanych do wyprodukowania pozycji. Ponadto musi być ustalona najlepsza ilość zlecenia, w której pozycja jest wytwarzana.

Zanim wielkość zlecenia produkcyjnego zostanie ustalona, dobór technologii w trakcie kalkulacji kosztu własnego opiera się na polu Stała wielkość zlecenia lub Ekonomiczna ilość zlecenia w sesji Pozycja - zlecanie (tcibd2100m000). Jeżeli pole wyboru Technologia zależna od ilości zlecenia nie jest zaznaczone, to stosowana jest technologia domyślna. Więcej informacji w temacie Wybór technologii do kalkulacji kosztów.

W przypadku pozycji kastomizowanych LN wyznacza łączną liczbę wyrobów dla wszystkich części projektu (por. sesję Części projektu (tipcs2111m000)). W pozostałych przypadkach stosuje się taką samą procedurę, jak dla pozycji standardowych, z jednym wyjątkiem: pozycja kastomizowana może mieć tylko jedną technologię zależną od ilości.

Krok 2. Obliczanie ilości wyjściowej netto i brutto dla operacji

Dla każdej operacji obliczana jest ilość wyjściowa netto i brutto. Na podstawie ilości wyjściowej netto i brutto obliczane są koszty materiałowe i koszty operacji dla danej operacji.

W przypadku ostatniej operacji, ilość wyjściowa to wyroby. Ilością wyjściową poprzednich operacji są półprodukty. W przypadku każdej operacji, ilość wyjściowa brutto uwzględnia odpad i uzysk operacji.

Kalkulacja kosztu własnego zostanie rozpoczęta wraz z określeniem ilości wyjściowej ostatniej operacji. Ilość wyjściowa brutto pozycji końcowych dla ostatniej operacji jest równa ilości zlecenia określonej w Kroku 1. Ilość wyjściową brutto ostatniej operacji można obliczyć na podstawie ilości wyjściowej netto, za pomocą odpadu i uzysku operacji:

Ilość wyjściowa brutto = [ilość wyjściowa netto x 100 / uzysk z operacji [%]] + ilość odpadów z operacji

Ilość wyjściowa brutto ostatniej operacji równa się ilości wyjściowej netto poprzedzającej operacji. Ilość wyjściową brutto danej operacji można obliczyć przy pomocy odpadu i uzysku z poprzedniej operacji. Na tej samej zasadzie ilości wyjściowe brutto i netto innych poprzednich operacji są obliczane jedna po drugiej.

Wszystkie ilości i kwoty są przeliczane do jednego wyrobu poprzez podzielenie ilości i kwot przez liczbę pozycji końcowych określoną w Kroku 1.

Krok 3. Obliczanie kosztów operacji

LN musi określić liczbę roboczogodzin i maszynogodzin przepracowanych podczas danej operacji. Metoda kalkulacji roboczogodzin i maszynogodzin przez LN zależy od tego, czy ustalono stały czas trwania operacji. Więcej informacji w temacie Obliczanie maszyno-/roboczogodzin.

W celu skalkulowania kosztów operacji, obliczone godziny operacji są mnożone przez stawki operacji. Stawki operacji są definiowane w sesji Stawki operacji (ticpr1151m000) i mogą istnieć dla robocizny, maszyn i kosztów ogólnych. Stawki operacji są powiązane z kodem stawki operacji (zdefiniowanym w sesji Kody stawki operacji (ticpr0150m000)).

Kod stawki operacji jest łączony z warsztatem w sesji Warsztaty (tirou0101m000) i/lub z warsztatem/operacją odniesienia w sesji Operacja odniesienia (tirou4650m000). To, czy stawki operacji połączone z warsztatem, czy z warsztatem/operacją odniesienia są używane do obliczania kosztu, zależy od ustawienia pola Typ stawek operacji w sesji Parametry kalkulacji kosztu standardowego (ticpr0100m000).

Jeżeli parametr informuje, że do kalkulacji kosztu własnego są stosowane stawki operacji warsztatu, to LN musi określić typ warsztatu operacji.

Jeżeli warsztat jest warsztatem głównym lub podległym, LN wyszukuje stawki operacji i używa ich do obliczenia kosztów operacji. Jeżeli warsztat jest warsztatem podwykonawczym, LN określa metodę podzlecania oraz Stawki za podwykonawstwo.

Wszystkie ilości i kwoty są przeliczane do jednej pozycji końcowej poprzez podzielenie ilości i kwot przez liczbę pozycji końcowych określoną w Kroku 1.

Krok 4. Obliczanie kosztów materiałowych operacji

W celu obliczenia kosztów materiałowych operacji LN musi wiedzieć, jaka jest ilość wejściowa materiału. Ilość wejściowa materiału nazywa się ilością wejściową netto w przypadku braku uwzględnienia odpadu. Ilość wejściowa jest obliczana w następujący sposób:

Ilość wejściowa netto = ilość wyjściowa brutto pozycji z poprzedniej operacji x ilość netto w BOM 

Ilość wyjściowa brutto pozycji końcowych dla ostatniej operacji jest równa ilości zlecenia określonej w Kroku 1.

Jednak LN musi znać ilość wejściową brutto materiałów dla każdej operacji. Ilość wejściowa brutto opiera się na ilości wejściowej netto, ale uwzględnia odpad z linii BOM:

Ilość wejściowa brutto = [(odpad [%] z linii BOM / 100 + 1) x ilość wejściowa netto] + ilość odpadów z linii BOM

Uwaga: ilość wejściowa jest powiązana z materiałami składników. Ilość wyjściowa jest powiązana z półproduktami i z pozycjami końcowymi. Oblicza się ją w sposób opisany w Kroku 2.

W celu obliczenia kosztów materiałowych dla danej operacji, LN mnoży ilość wejściową brutto materiałów dla tej operacji przez ceny danych materiałów. Jeżeli materiał jest pozycją kupowaną, to uwzględniana jest cena zakupu. Jeżeli materiał jest pozycją (produkowaną) składającą się z innych materiałów, to uwzględniany jest koszt własny pozycji. Koszt własny materiałów jest obliczany w zależności od metody kalkulacji wielopoziomowej wybranej w sesji Kalkulacja kosztu standardowego (ticpr2210m000). Więcej informacji w temacie Sposoby obliczania kosztu własnego.

Koszt własny materiału uwzględnia narzuty dla magazynu pozycji materiału. Jednak narzuty magazynu pozycji nie są agregowane do kosztu pozycji głównej. Zamiast tego narzuty dla magazynu BOM są agregowane do kosztu pozycji głównej.

W trakcie kalkulacji kosztu własnego, LN traktuje fantomy jak zwykłe pozycje.

Wszystkie ilości i kwoty są przeliczane do jednego wyrobu poprzez podzielenie ilości i kwot przez liczbę pozycji końcowych określoną w Kroku 1.

Krok 5. Wyszukiwanie poprzednich operacji

W poprzednich etapach procedury kalkulacji kosztów własnych liczone są koszty ostatniej operacji technologicznej. Jeżeli system znajdzie inną wcześniejszą operację, to proces kalkulacji kosztów własnych zostanie powtórzony od Kroku 3. W przypadku braku znalezienia wcześniejszej operacji, system przechodzi do Kroku 6.

W kalkulacji kosztu (standardowego), LN pomija technologię sieci zdefiniowaną za pomocą fantomów. LN uwzględnia koszty technologii pozycji fantomowych w kosztach materiałowych tych pozycji.

Krok 6. Obliczanie kosztów materiałowych dla materiałów niepowiązanych

Jeżeli z daną pozycją nie jest powiązana żadna operacja, to nie występują koszty operacji. W konsekwencji poprzednie kroki nie mają zastosowania. Ponieważ do wyprodukowania pozycji wymagany jest materiał, w tym kroku LN oblicza koszty tych tzw. materiałów niepowiązanych. Kalkulacja dla niepowiązanych kosztów materiałowych przebiega tak samo, jak kalkulacja opisana w Kroku 4.

Uwaga: jeżeli operacje są dostępne, ale dla (niektórych) materiałów wartość w polu Pozycja wynosi 0 (zero) (sesja szczegółowa Produkcja gniazdowa - lista materiałów (tibom3610m000) lub sesja Linia BOM - relacje materiał-technologia (tibom0140m000)), LN przyjmuje, że te materiały są wymagane do pierwszej operacji w technologii.

Krok 7. Obliczanie narzutów

Ostatni etap procedury kalkulacji kosztu stanowi kalkulacja narzutów. Podczas przeprowadzania kalkulacji kosztu można wyróżnić kilka typów narzutów, np. narzuty pozycji, grup pozycji, kombinacji pozycja/magazyn, i magazynów ogólnych. Dodatkowo można wyróżnić narzuty, które są obowiązujące podczas przyjęcia pozycji w magazynie, lub podczas wydania z magazynu. Narzuty są zdefiniowane w sesji Narzuty pozycji (ticpr1110m000). Narzuty są obliczane w określonej kolejności. Kolejność ta jest ważna, ponieważ narzuty mogą być obliczane przez inne narzuty. W przypadku standardowego kosztu własnego, kolejność kalkulacji narzutów jest następująca:

W przypadku kalkulacji kosztu własnego, narzuty pozycji i narzuty magazynowe są wliczane niezależnie od ich momentu realizacji (przyjęcia/wydania). Jeżeli zdefiniowano wiele narzutów tego samego typu, są one obsługiwane według numeru kolejnego, począwszy od numeru najniższego.

Krok 8. Koszt zagregowany lub szczegółowy

W LN można określić sposób podziału kosztu standardowego: od zagregowanego (do składników kosztu zdefiniowanych w sesji Pozycja - wycena (ticpr0107m000)), do szczegółowego (w większym lub mniejszym stopniu). W celu podziału kosztu standardowego w szczegółowy sposób w sesji Pozycja - wycena (ticpr0107m000) należy wprowadzić wykres z powiązaną szczegółową strukturą składników kosztów. Więcej informacji w temacie Schemat składnika kosztu w pakiecie Produkcja.