Kostprijzen en waarderingsprijzen berekenen voor artikelen (standaard/klantspecifiek/STO)

Om de standaardkostprijs van een artikel te berekenen, moet eerst de routing van het artikel worden bepaald. Aan de hand daarvan kan LN bepalen welke bewerkingen nodig zijn om het artikel te produceren. Verder moet worden vastgesteld wat de juiste orderhoeveelheid is voor de productie van het artikel.

Als het selectievakje Hoeveelheidsafhankelijke routing in de sessie Artikelen - productie (tiipd0101m000) is ingeschakeld, is de routing afhankelijk van het aantal te produceren artikelen. Aangezien de productieorderhoeveelheid nog niet is vastgesteld wanneer u de standaardkostprijs berekent, wordt de routing geselecteerd op basis van het aantal op het veld Vaste orderhoeveelheid of het veld Optimale seriegrootte in de sessie Artikelen - bestelgegevens (tcibd2500m000). Indien het selectievakje Hoeveelheidsafhankelijke routing is uitgeschakeld, wordt de default routing geselecteerd. Voor meer informatie, zie Routing selecteren voor kostenberekening.

Bij klantspecifieke artikelen bepaalt LN het aantal eindproducten door de eindproducten van alle projectdelen op te tellen (zie de sessie Projectdelen (tipcs2111m000)). Verder wordt dezelfde procedure gevolgd als voor standaardartikelen, behalve dat een klantspecifiek artikel slechts één hoeveelheidsafhankelijke routing kan hebben.

Voor elke bewerking wordt de netto-uitvoer en de bruto-uitvoer berekend. Op basis van de netto-uitvoer en de bruto-uitvoer worden de materiaalkosten en bewerkingskosten van een bewerking berekend.

De uitvoer van de laatste bewerking zijn eindproducten. De uitvoer van eerdere bewerkingen zijn tussenproducten. Er wordt rekening gehouden met het afval en de opbrengst van de bewerkingen om de bruto-uitvoer van elke bewerking te berekenen.

Voor de berekening van de standaardkostprijs wordt allereerst de uitvoer van de laatste bewerking bepaald. Bij de laatste bewerking is de netto-uitvoer gelijk aan de orderhoeveelheid die is bepaald in stap 1. U kunt de bruto-uitvoer van de laatste bewerking berekenen op basis van de netto-uitvoer opgeteld met afval en opbrengst van de bewerking.

Bruto-uitvoer = [netto-uitvoer x 100 / opbrengst% op bewerking] + hoeveelheid afval op bewerking

De bruto-uitvoer van de laatste bewerking is gelijk aan de netto-uitvoer van de vorige bewerking. Door afval en opbrengst van de vorige bewerking mee te nemen, kunt u de bruto-uitvoer van die bewerking berekenen. Op dezelfde wijze worden de bruto- en netto-uitvoer van de andere vorige bewerkingen één voor één berekend.

Alle hoeveelheden en aantallen worden opnieuw berekend naar één eindproduct door de hoeveelheden en aantallen te delen door het aantal eindproducten dat is vastgesteld in stap 1.

LN moet de manuren en machine-uren vaststellen die aan een bewerking zijn besteed. Hoe de manuren en de machine-uren door LN worden berekend, is verschillend voor bewerkingen met en zonder vaste duur. Voor meer informatie, zie Man/machine-uren berekenen.

Voor de berekening van bewerkingskosten worden de berekende uren voor een bewerking vermenigvuldigd met de bewerkingstarieven. Bewerkingstarieven worden gedefinieerd in de sessie Bewerkingstarieven (ticpr1150m000) en kunnen van toepassing zijn op loonkosten, machines, overhead op loonkosten en overhead op machines. De bewerkingstarieven zijn gekoppeld aan een bewerkingstariefcode (gedefinieerd in de sessie Bewerkingstariefcodes (ticpr0150m000)).

De bewerkingstariefcode wordt aan een afdeling gekoppeld in de sessie Afdelingen (tirou0101m000) en/of aan een afdeling/taakrelatie in de sessie Taakrelaties (tirou0104m000). Of voor de kostprijsberekening gebruik wordt gemaakt van de bewerkingstarieven die zijn gekoppeld aan de afdeling of van de tarieven die zijn gekoppeld aan de afdeling/taakrelatie, is afhankelijk van de instelling van het veld Soort bewerkingstarieven in de sessie Parameters kostprijsbeheer (ticpr0100m000).

Als in de parameter is ingesteld dat voor de kostprijsberekening de bewerkingstarieven van de afdeling worden gebruikt, moet LN de afdelingssoort vaststellen van de afdeling die de bewerking uitvoert. Als de afdeling een hoofdafdeling of een subafdeling is, zoekt LN de bewerkingstarieven. Vervolgens worden deze gebruikt om de bewerkingskosten te berekenen. Als de afdeling een uitbestedingsafdeling is, stelt LN de uitbestedingsmethode vast en berekent de uitbestedingskosten zoals dat is uitgelegd in Uitbestedingstarieven.

Alle hoeveelheden en aantallen worden opnieuw berekend naar één eindproduct door de hoeveelheden en aantallen te delen door het aantal eindproducten dat is vastgesteld in stap 1.

Voor het berekenen van de materiaalkosten voor een bewerking moet de materiaalinvoer in LN bekend zijn. Materiaalinvoer wordt netto-invoer genoemd als afval niet worden meegenomen in de berekening. Netto-invoer wordt als volgt berekend:

Materiaal netto-invoer = bruto-uitvoer artikelen vorige bewerking * nettohoeveelheid in stuklijst 

De bruto-uitvoer van eindproducten van de laatste bewerking is gelijk is aan de orderhoeveelheid die is bepaald in stap 1.

LN moet echter de bruto-invoer van materialen voor elke bewerking kennen. De bruto-invoer is gebaseerd op de netto-invoer opgeteld met het afval op de stuklijstregel:

Bruto-invoer = [(percentage afval van de stuklijstregel /100 + 1) x netto-invoer] + hoeveelheid afval van de stuklijstregel

De invoer heeft betrekking op componentmaterialen. De uitvoer heeft betrekking op tussenproducten en eindproducten en wordt berekend zoals beschreven bij stap 2.

LN berekent de materiaalkosten van een bewerking door de bruto-invoer van de materialen van een bewerking te vermenigvuldigen met de materiaalprijzen. Als het materiaal een inkoopartikel is, wordt de inkoopprijs gebruikt. Als het materiaal een (maak)artikel is dat zelf weer uit materialen bestaat, wordt de standaardkostprijs van het artikel gebruikt. De berekening van de standaardkostprijs van materialen is afhankelijk van de multi-level calculatiemethode die is geselecteerd in de sessie Kost- en waarderingsprijzen berekenen (ticpr2210m000). Voor meer informatie, zie Methoden voor kostprijsberekening.

In de standaardkostprijs van het materiaal zijn de toeslagen verwerkt van het magazijn waar het materiaal ligt opgeslagen. De magazijntoeslagen worden echter niet geaggregeerd naar de kostprijs van het hoofdartikel. De toeslagen van het magazijn in de stuklijst worden wel naar de kostprijs van het hoofdartikel geaggregeerd.

De inkoopprijs van een artikel wordt vastgesteld aan de hand van de prioriteit van de inkoopprijs, zoals gedefinieerd in de sessie Prijscalculatiecodes (ticpr1100m000). Bij de inkoopprijs kan het gaan om de gesimuleerde inkoopprijs, de huidige inkoopprijs, de gemiddelde inkoopprijs of de laatste inkoopprijs.

In de kostprijsberekening worden phantoms door LN als normale artikelen behandeld.

Alle hoeveelheden en aantallen worden opnieuw berekend naar één eindproduct door de hoeveelheden en aantallen te delen door het aantal eindproducten dat is vastgesteld in stap 1.

In vorige stappen van deze procedure voor kostprijsberekening, worden de kosten voor de laatste bewerking in de routing berekend. Als er een andere, vorige bewerking wordt gevonden, wordt de kostprijsberekening herhaald vanaf stap 3. Is dat niet het geval, dan gaat het proces door met stap 6.

In de (standaard)kostprijsberekening negeert LN de netwerkrouting die is vastgelegd door het gebruik van phantoms. LN neemt de kosten voor de routing van phantoms mee in de materiaalkosten van het phantom-artikel.

Als er geen bewerkingen voor een artikel bestaan, is er geen sprake van bewerkingskosten. Daarom zijn de vorige stappen niet van toepassing. Aangezien voor de productie van het artikel materiaal nodig is, berekent LN bij deze stap de kosten van deze zogenaamde niet-gekoppelde materialen. De berekening voor niet-gekoppelde materialen is gelijk aan de berekening die bij stap 4 wordt beschreven.

Merk wel op dat indien bewerkingen aanwezig zijn en het veld Bewerking in de detailsessie Stuklijst (tibom1110m000) of in de sessie Stuklijstregel - materiaal/routing-relaties (tibom0140m000) op nul staat voor (een aantal van) de materialen, dan gaat LN ervan uit dat die materialen nodig zijn voor de eerste bewerking van de routing.

De laatste stap in de procedure voor de kostprijsberekening is het berekenen van de toeslagen. Bij de berekening van de standaardkostprijs wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten toeslagen, bijvoorbeeld toeslagen voor artikelen, voor artikelgroepen, voor artikel/magazijncombinaties en voor algemene magazijnen. Verder kunt u onderscheid maken tussen toeslagen die van kracht zijn bij de ontvangst van het artikel in het magazijn of bij afgifte door het magazijn. Toeslagen worden gedefinieerd in de sessie Artikeltoeslagen (ticpr1110m000). Toeslagen worden in een bepaalde volgorde berekend. Deze volgorde is van belang omdat toeslagen bovenop andere toeslagen kunnen worden berekend. In de standaardkostprijsberekening worden toeslagen in onderstaande volgorde berekend:

In de standaardkostprijsberekening worden artikel- en magazijntoeslagen wel meegenomen, ongeacht het moment waarop ontvangst of afgifte plaatsvindt. Als er meerdere toeslagen van dezelfde soort zijn vastgelegd, worden deze op basis van het volgnummer verwerkt. Het laagste nummer wordt het eerst verwerkt.

In LN kunt u vastleggen hoe de kostprijs moet worden uitgesplitst: geaggregeerd op de kostencomponenten die zijn gedefinieerd in de sessie Artikelen - kosten (ticpr0107m000), of meer of minder gedetailleerd. Als u de kosten gedetailleerd wilt uitsplitsen, moet u een schema met een bijbehorende gedetailleerde kostencomponentstructuur invoeren in de sessie Artikelen - kosten (ticpr0107m000). Voor meer informatie, zie Kostencomponenten in Productie.